پرورش و نگهداری بنفشه آفریقایی | گل و گیاه

توضیحات

دسته: آموزش گل و گیاه

بازدید: 4315

گفته شده این گیاه اول بار در سال 1892 توسط یك نظامی آلمانی به نام «سنت پل» در تانزانیا شناسایی شد، به همین دلیل نام سنت پـُلیا برای آن انتخاب گردید.

بنفشه آفريقايي يكي از زيباترين گياهان گلداراست كه نه تنها داراي گلهايي زيبا بلكه شاخ و برگ آن نيز از جذابيت خاصي برخورداراست زادگاه این گل افریقای شرقی است. در بنفشه آفريقايي برگهای سبز مخملی و کرک‌دار روی ساقه فشرده و کوتاه قرار دارند. بنفشه آفریقایی نسبت به طول روز بی تفاوت است و به همین علت در طول سال گل می‌دهد.

رنگ گلهای بنفشه آفريقايي متنوع و به رنگ بنفش- آبی- قرمز - صورتی- سفید ظاهر می‌شوند. گلها به صورت کم پر و پر پر و پرچمها طلایی و به طرز زیبایی از وسط گلها بیرون زده‌اند بطوری که تناقض در رنگ پرچمها و گلبرگها گل را به صورت یکی از زیباترین مینیاتورهای گیاهی در آورده است.

پرورش بنفشه آفریقایی در محیط کم نور

در صورتی كه بخواهیم بنفشه آفریقایی را در محیط سرپوشیده و كم نور پرورش دهیم می توانیم از لامپ های فلورسنت (مهتابی) استفاده كنیم، این لامپ ها باید در فاصله سی تا چهل سانتی متری گل بنفشه آفریقایی نصب شوند. لازم نیست چراغ ها به طور مرتب روشن باشند، بلكه می توانید در ساعات مشخص چراغ ها را خاموش كنید. مزیت استفاده از نور مصنوعی برای پرورش بنفشه آفریقایی نسبت به نور آفتاب اینست كه برگ ها دچار سوختگی نخواهند شد.

آبیاری بنفشه آفریقایی

در مورد مقدار آب و فاصله زمانی بین دو آبیاری گل بنفشه آفریقایی عواملی چون نور، گرما، خاك، جنس و حجم گلدان و سن گیاه دخالت دارد. ریشه بنفشه آفریقایی نسبت به آب زیاد حساس است و دچار پوسیدگی می گردد. بنابراین بهتر است در مورد مقدار و دفعات آبیاری توجه بیشتری داشته باشید و این كار را با دقت و احتیاط كامل انجام دهید.

بهترین زمان برای آبیاری بنفشه آفریقایی موقعی است كه خاك كاملاً خشك شده و گل بنفشه احتیاج زیادی به آب داشته باشد؛ اگر هنوز خاك خیس است به گیاه آب ندهید. با لمس كردن خاك می توانید از خشكی آن مطمئن شوید. مقدار آب در هر مرتبه آبیاری گل بنفشه آفریقایی باید به اندازه ای باشد كه آب از منفذ زیر گلدان خارج نشود.

در مورد مقدار آب و فاصله زمانی بین دو آبیاری عواملی چون نور، گرما، خاك، جنس و حجم گلدان و سن گیاه دخالت دارد. ریشه بنفشه آفریقایی نسبت به آب زیاد حساس است و دچار پوسیدگی می گردد. بنابراین بهتر است در مورد مقدار و دفعات آبیاری توجه بیشتری داشته باشید و این كار را با دقت و احتیاط كامل انجام دهید.

بهترین زمان برای آبیاری بنفشه آفریقایی موقعی است كه خاك كاملاً خشك شده و گیاه احتیاج زیادی به آب داشته باشد؛ اگر هنوز خاك خیس است به گیاه آب ندهید. با لمس كردن خاك می توانید از خشكی آن مطمئن شوید. مقدار آب در هر مرتبه آبیاری باید به اندازه ای باشد كه آب از منفذ زیر گلدان خارج نشود.

از پاشیدن آب روی برگ های گیاه خودداری كنید

یكی از روش هایی كه امروزه برای آبیاری بنفشه آفریقایی مرسوم شده، استفاده از زیر گلدانیِ گود است. در این روش زیر گلدانی را از آب پر كنید، بعد از پانزده دقیقه آب از راه منفذ كف گلدان جذب خاك می گردد. بعد آب اضافی زیر گلدانی را خالی كنید.

خاک و گلدان مورد نیاز بنفشه آفریقایی

برای پرورش بنفشه آفریقایی از خاكبرگ آماده استفاده كنید. در فصول گرم هر پانزده روز یك بار به وسیله غذاهای كمكی، گیاه را تقویت كنید.

گلدان مناسب با توجه به حساسيت اين گياه نسبت به سرما بهتر است آنها را در گلدانهاي پلاستيك پرورش دهيم و ازگلدانهاي سفالي استفاده نكنيم زيرا سفال در طول ماههاي سرد،سرما را جذب مي كند و نتيجه اين تنش سرمايي در گياه قهوه اي شدن و مرگ برگها است. در صورت ضرورت تعويض گلدان اين كار را در بهار انجام دهيد

کوددهی بنفشه آفریقایی

بنفشه هاي آفريقايي را بايد در هر آبياري با يك كود رقيق حاوي فسفر بالا (14-12-36) تغذيه نمود. هيچگاه غلظت كود را از ميزان توصيه شده بالاتر نبريد و خاك را هر 2 تا 3 ماه يكبار شستشو دهيد و اجازه دهيد خاك با خروج كامل آب از زهكش كف گلدان كاملاً شسته شود. با اجراي يك برنامه كود دهي منظم و مداوم املاح در خاك گلدان تجمع مي يابند و در صورت عدم شستشوي خاك، ريشه ها صدمه مي بينند.

دمای مطلوب برای پرورش بنفشه آفریقایی

درتمام طول سال درجه حرارت مطلوب برای این بنفشه آفریقایی 16 درجه سانتی گراد است (در صورتی که رطوبت بالا باشد تا 27 درجه سانتی گراد نیز مقاومت می کند).

تکثیر بنفشه آفریقایی

کاشت بذر در بهار، گرفتن قلمه برگ در تابستان و تقسیم بوته در بهار از روشهای ازدیاد و تکثیر بنفشه آفریقایی هستند.

روش قلمه برگ یكی از بهترین و آسان ترین روش های تكثیر بنفشه آفریقایی است. زمان مناسب برای این نوع تكثیر فصل تابستان استدر این روش ابتدا بهترین برگ ها را انتخاب كنید و آنها را با قیچی یا چاقو از انتهای دُمبرگ بچینیدبرگ بریده شده را از ناحیه دُمبرگ در آب قرار دهید تا ریشه دار شود.قلمه ها را در خاك هم می توانید ریشه دار كنید. بهتر است قلمه ها را از قسمت میانی ساقه بردارید. مناسب ترین درجه حرارت برای ریشه زایی قلمه ها 25 درجه سانتیگراد است.قراردادن نایلون روی گلدانی كه قلمه ها در آن كاشته شده اند موجب افزایش رطوبت نسبی می شود و به سرعتِ ریشه زایی كمك می كند. در شرایط مناسب، قلمه برگ بعد از پانزده روز تا یك ماه دارای ریشه می شود.

تقسیم بوته این روش راه ساده ای برای ازدیاد بنفشه آفریقایی است. زمانی كه گیاه بنفشه آفریقایی رشد كافی كرد از كنار بوته، پاجوش های كوچكی رشد می كند كه می توانید از آنها برای ازدیاد گیاه استفاده كنید.

با استفاده از نور مصنوعی و تنظیم درجه حرارت مناسب می توان در هر زمانی به تکثیر از روش كاشت بذر اقدام كرد. برای كاشت بذر در شرایط مصنوعی، درجه حرارت را روی 25 – 20 درجه سانتیگراد تنظیم نمایید و روزانه به مدت دوازده ساعت چراغ ها را روشن كنید. همه روزه قدری آب روی خاك اسپری كنید.

در صورت مشاهده این تغییرات در گل بنفشه آفریقایی چه باید کرد:

گلهای بنفشه آفریقایی ریز و متفرق هستند: گلهای پژمرده را حذف و گیاه را کود دهی کنید.
لکه‌های قهوه‌ای روی برگهای بنفشه آفریقایی مشاهده می‌شوند: غبار پاشی در آفتاب و یا آبیاری از بالا عامل آن است. گیاه احتیاج به غبارپاشی ندارد و آبیاری طبق روش گفته شده انجام گیرد.

گیاه بنفشه آفریقایی سالم ولی بطور ناگهانی زرد شده است: گاز آشپزخانه و یا گاز نفت و هوای کثیف عامل آن است. گیاه را به هوای مملو از اکسیژن انتقال دهید.

برگهای بنفشه آفریقایی پیچیده، خشک و خم شده‌اند: هوا گرم و خشک و احتیاج به آبیاری دارد. هرگز غبار پاشی نکنید.
برگهای بنفشه آفریقایی پژمرده و خم می‌شوند: هوا سرد است. گیاه را به محل گرمتری منتقل کنید.

تمام شرایط برای بنفشه آفریقایی مساعد ولی گیاه گل نمی‌دهد: گیاه را کود دهی نمایید.
گلهای بنفشه آفریقایی شفاف و کمرنگ شده‌اند: عامل آن غبار پاشی است. این گیاه را غبار پاشی نکنید.
گلها و برگهای گیاه بنفشه آفریقایی می‌پوسند: آبیاری بیش از اندازه است. در تمام طول سال هفته‌ای دوبار آبیاری کافی است.

ادمه در صفحه بعد

برگهای جدید ریز و تعداد آنها زیاد است: احتیاج به تعویض گلدان دارد. گلدان بنفشه آفریقایی را با یک گلدان بزرگتر تعویض کنید.

گیاه بنفشه آفریقایی سالم است اما گل نمی‌دهد: گلدانها خیلی بزرگ انتخاب شده است تا دو سال آینده گلدانها را تعویض نکنید.
برگهای بنفشه آفریقایی رنگ پریده هستند: یا نور زیاد است یا احتیاج به کود دهی دارد. گیاه را به محلی با نور غیر مستقیم منتقل کنید.

برگهای بنفشه آفریقایی سیاه می‌شوند: عامل آن استفاده از مواد براق کننده شیمیایی است. از آنها استفاده نکنید. برای تمییز نمودن برگها از برس نرم مخصوص استفاده نمایید.

علت های عدم گلدهی بنفشه افریقایی:

به غیر از عوامل فوق که در چارچوب نیازهای گیاه خدمتتون گفتم ،پاجوش های زیاد روی ساقه اصلی نیز نه تنها فرم و شکل بوته را به هم می زنند بلکه موجب کاهش گلدهی نیز می شود. بهتر است پاجوش های اضافی را پیش از اینکه خیلی بزرگ شوند حذف کرده و تنها یک طوقه اصلی را در یک گلدان نگه دارید. گاه علی رغم مساعد بودن تمام شرایط و سالم بودن گیاه، بوته بنفشه آفریقایی همچنان به رشد رویشی ادامه داده و گل نمی دهد. در چنین شرایطی ایجاد یک تنش یا شوک می تواند موجب تحریک گیاه به گلدهی شود. این شوک می تواند به صورت تنش خشکی ) اجازه دهید گیاه کمی پژمرده شود سپس اقدام به آبیاری کنید( یا تنش حرارتی ) کاهش موقت دما و مجددا افزایش دما به میزان عادی( باشد. فقط پیش از ایجاد تنش باید از مساعد بودن تمام عوامل و نیز سالمتی گیاه اطمینان حاصل کنید.یک راه دیگه کندن تمام برگهای پیر و بزرگ در حاشیه ی گل هستش که باعث میشه نسبت ریشه به برگ زیاد بشه و گل بده همینطور برگهای پیر مصرف کننده بوده و زور گیاه رو میگیرن.افزایش نور هم میتونه باعث گلدهی بشه.مراقب خاکتون هم باشید که نمکهای سفید رنگ روش جمع نشن وگرنه گل نمیده!!

بيماري پوسيدگي ريشه بنفشه افريقايي :

اين بيماري كه بوسيله قارچnicotian Var.parasiti Phytophthora ايجادمي شود،يك بيماري مخرب درمراكز پرورش بنفشه افريقايي Saintpaulia ionantha به شمار مي رود.علائم بيماري در قسمتهاي هوايي گياه بصورت توقف رشد،پژمردگي و پوسيدگي نرمي به رنگ قهوه اي متمايل به سياه در ناحيه طوقه و همچنين در قسمت ريشه مشاهده مي شود،اين علائم به تدريج به سمت دمبرگ و برگ انتقال مي بايد. اولين تحقيق جامع برروي اين بيماري درسال 1973درآلمان توسط Plate و Kroberانجام شد. درايالات كاليفرنيا، فلوريدا و كلرادوي آمريكا نيزبراي پرورش اين گياه مشكلات بسياري وجود دارد. كولتيوارهاي بنفشه افريقايي نسبت به پوسيدگي فيتوفترايي داراي حساسيتهاي بسيار متفاوت مي باشند و براين اساس به چهار گروه،بسيارمقاوم،مقاوم،حساس و بسيارحساس تقسيم مي شوند. مبارزه با بيماري ابتدا براساس رعايت بهداشت و بكاربردن ريشه هاي عاري ازآلودگي صورت گرفت، بعدها تحقيقات وسيعي درمورد استفاده ازقارچ كشها بمنظورمبارزه با بيماري انجام پذيرفت.از بين سموم مورد آزمايش اتريديازول(Truban 30 wp) و پراكسي كلر(Nurelle 7.2 EC) همراه با آبياري و همچنين محلول پاشي قسمتهاي هوايي گياه با استفاده ازpyroxyclor بهترين نتايج را ازخود نشان داد.محلول پاشي قسمتهاي هوايي به منظور حفاظت گياهان با استفاده ازقارچ كشهاي كاپتان (Captan 50 wp)،كلروتالونيل(Daconil 2787 75 wp) ومانكوزب(Dithane M-45 80wp) نيزنتيجه بسيارعالي درمبارزه داشته است. با توجه به نايابي پيروكسي كلرمي توان ازمتالاكسيل(Subdue 2 E) وفوزتيل آلومينيوم(Aliette) كه اثر مشابهي برضد بيماريهاي فيتوفترايي دارند،استفاده نمود.

آفت های بنفشه آفریقایی:

شپشک آردآلود

در بنفشه های آفریقایی داری شپشک اغلب برگ ها از رشد بازمانده و ظاهری بدشکل و پیچیده در اطراف گیاه به خود می گیرند. شپشک ها حشراتی کوچک هستند با بدن نرم و سفید رنگ که درون ماده ای واکسی پوشیده شده و گونه های متعددی در این گروه قرار دارند. یکی از رایج ترین گونه ها شپشک آردآلود است که تارهای پنبه ای چسبناک دور خود ایجاد کرده حشره داخل آن محافظت می شود. بارزترین عالمت آلودگی به شپشک آردآلود نیز مشاهده ی تارهای پنبه ای چسبناک در محل اتصال دمبرگ ها به ساقه اصلی گیاه است. ) در حاالت پیشرفته روی تمام سطوح از جمله پشت و روی برگ ها و روی دمبرگ ها به چشم می خورد( شپشک ها روی سطح و زیر برگهای گیاه از طریق مکیدن شیره ی گیاهی تغذیه می کنند. یکی دیگر از نشانه های هجوم شپشک ها وجود یک ماده ی چسبناک عسل مانند رو برگ هاست. برای تیمار گیاهان آلوده به شپشک ها )ابتدا به وسیله ی گوش پاک کن آغشته به الکل تا جای ممکن حشرات را جدا کرده و برگ را تمیز کنید سپس( با استفاده ازمحلول یک حشره کش مناسب وطبق دستور روی بطری، پشت و روی برگ های گیاه را با دقت سمپاشی کنید. نکته بسیار مهم جلوگیری از شیوع شپشک هاست. برای این منظور گیاهان آلوده را از سایر بوته ها دور کرده و دست ها و لوازم کار را تمیز نگه دارید. گیاهان جدیدی هم که وارد مجموعه می شوند
برای اطمینان از عدم آلودگی باید در ابتدا برای مدتی) ۲تا ۳ ماه( قرنطینه شوند.

تریپس

تریپس یکی از آفات رایج بنفشه آفریقایی است که در بافت های گیاه تخم ریزی میکند. در بنفشه آفریقایی داخل پرچم های گیاه ) اندام زردرنگ مرکز گل( زندگی می کند.در مرحله ی بلوغ پرواز کرده و به راحتی از گلی به گل دیگه می رود. این حشره بسیار ریز بوده و معموال به چشم نمی آید. برای دیدنش باید گل را روی یک صفحه تیره رنگ بتکانید. اگر با نوک انگشت
به پرچم ها ضربه بزنید موجودات ریزی را خواهید دید که از پرچم ها خارج شده و با سرعت حرکت می کنند. عموما سفید رنگ هستند بنابراین تشخیص آنها روی گلهایی که رنگ روشنی دارند دشوار تر است. اواخر بهار وفصل تابستان تریپس در فضای باز) باغ و باغچه( به وفور یافت می شود ازین رو پس از فعالیت در بیرون و آمدن به منزل لباس های خود را تعویض کرده و دستها رو با آب و صابون شست شو دهید، سپس به بنفشه های خود بپردازید. در ضمن در صورت باز کردن پنجره ها از توری استفاده کنید. گلهای جدید را نیز تا ۲ ماه قرنطینه نمایید سپس وارد مجموعه اصلی خود کنید. اما درصورت آلودگی بنفشه آفریقایی به تریپس باید قبل از همه فورا بوته ی آلوده را از بقیه گیاهان خود جدا کرده و همه ی گل ها و
غنچه ها را حذف نموده و دور بریزید. سپس بوته را با محلول یک حشره کش مناسب تیمار کنید. در مراحل ابتدایی این آفت به راحتی با حذف گلها و غنچه ها کنترل می شود. مانند همه ی آفات و بیماری ها بهترین و موثرترین راه برای مقابله، پیشگیری است؛ از طریق رعایت نکات بهداشتی و قرنطینه گیاهان جدید.
کنه ی سیکالمن(Cyclamen Mites) – هولناک ترین آفت بنفشه آفریقایی!

کنه

کنه ی سیکالمن از شیره ی گیاهی ساقه و جوانه های بنفشه آفریقایی در نزدیک سطح خاک تغذیه می کند و موجب بدشکلی و افتادن برگ ها و پوسیدگی از قسمت مرکزی بوته گیاه به سمت بیرون می شود. این آفت کوچکتر از آن است که با چشم دیده شود اما می توان بقای مرده آن را که روی گیاه ریزش می کند به صورت پودری خاکستری رنگ مشاهده کرد. دمبرگ و پهنک بسیار شکننده شده، گل ها از ریخت می افتند و ساقه ها گره دار و پیچیده می شوند. مرکز بوته نیز از رشد باز مانده و در صورت لمس کردن سفت و خشن به نظر می رسد. پیشگیری از این آفت آسان تر از کنترل آن است که از طریق قرنطینه گیاهان جدید برای اطمینان از عدم آلودگی و نیز ضد عفونی کردن ابزار و ظروف کاشت انجام می شود. بهترین راه در برخورد با گیاهان آلوده به کنه ی سیکالمن این است که ۳ یا ۴ برگ سالم گیاه را جدا کرده در محلول کنه کش فرو برده و برای تکثیر استفاده کنید و بقیه گیاه را از بین ببرید! درصورت تمایل می توان برای تیمار گیاهان آلوده به کنه آنها را به محلی با رطوبت نسبی کمتر منتقل کرده و با یک محلول کنه کش تجاری مناسب ) مانند دی مایت Dimite( اقدام به سمپاشی نمایید ) کلتان Kelthaneوسایتیون Cythion نیز کنه کش های خوبی هستند( اما این کار باید در چند مرحله انجام گیرد و نیز این احتمال وجود دارد که کل مجموعه خود را از دست بدهید!!!
برای جلوگیری از شیوع آفت همواره دست ها را تمیز نگه داشته و ابزار و ظروف کاشت را به مدت نیم ساعت در محلول ۰۱% وایتکس قرار دهید.
اگر ۵ عامل اصلی در نگهداری یعنی درجه حرارت،نور،آبیاری و رطوبت را کاملا رعایت کنید،میتوانید بجای خرید سوغاتی،بنفشه های فرنگی تولیدی خودتان را به دوستان هدیه کنید.

اصطلاحات تخصصی علوم در مورد بنفشه آفریقایی :

تاکسونومی:

گیاه گل بنفشه آفریقایی بر حسب خویشاوندی با سایر گیاهان رده بندی می‌شود و جایگاه این گیاه از نظر رده بندی در سطح گونه مشخص می‌شود.

مورفولوژی:

تنوع ریختی گیاه گل بنفشه آفریقایی مطالعه می‌شود. و به عبارتی مطالعه تنوع ریختی گیاه بنفشه آفریقایی باعث می‌شود تا بدانیم که با شرایط متفاوت در زیستگاههای مختلف سازگاری این گیاه چگونه صورت می‌گیرد.

آناتومی: ساختمان داخلی گیاه گل بنفشه آفریقایی مطالعه می‌شود. مورفوژنز: از ابتدای تشکیل سلول تخم بنفشه آفریقایی تا بوجود آمدن شکل آویز بررسی می‌شود.

فیزیولوژی:

نحوه کار و فعالیت گیاه بنفشه آفریقایی از سطح اندامکهای درون سلول تا بافتها - اندامها و خود گیاه بنفشه آفریقایی مطالعه می‌شود.

سیتولوژی:

به مطالعه درباره رشد – تولید مثل و رفتار سلول گیاه بنفشه آفریقایی می‌پردازد.

اکولوژی:

به مطالعه چگونگی سازش گیاه بنفشه آفریقایی با محیط و ارتباط آنها با یکدیگر می‌پردازد.

ژنتیک:

چگونگی انتقال صفات وراثتی و عوامل انتقال دهنده و ساختار شیمیایی این عوامل را در گیاه بنفشه آفریقایی بررسی می‌کند

منابع :

بیتوته

نارگیل